Tag: Theory U

Het blootleggen van je blinde vlek

Stilte in weerstand

Dit jaar heb ik voor het eerst een echte Stilte Retraite van Irene Sportel gevolgd. Een weekend met een groep mensen op een fantastische plek in Friesland in stilte. Nou, ik heb het geweten. Ik vind echt stil zijn met z’n allen heel confronterend. Vooral tijdens de sociale aangelegenheden, zoals tijdens het eten. Er gebeurde van alles in mijn lichaam, en voelde vooral weerstand. Waarom weerstand tegen stil zijn? Mijn inzicht kwam natuurlijk pas later… ik vond het moeilijk om echt contact te maken mijn innerlijke ik, ofwel mijn bron. Want wat ik deed was circuleren in mijn Downloadproces, zoals Otto Scharmer mooi verwoord:

Listening 1: Downloading

“Yeah, I know that already.” I call this type of listening downloading—listening by reconfirming habitual judg- ments. When everything you hear confirms what you already know, you are listening by downloading.

Ik wist het namelijk allemaal al, want ik had net een jaar coaching achter de rug…Doordat ik in de weerstand bleef hangen, lukte het mij niet om naar beneden te zakken (in de U) en echt te voelen wat er daadwerkelijk was. En natuurlijk zat ik in enorme ontkenning van alles wat daar gebeurde. Het gaat om het blootleggen van je blinde vlek, door zelf meer bewust te zijn van wat je voelt en wat er in je omgaat. Met deze eigen ervaring, ben ik gaan experimenteren in mijn werk en in mijn leven. Meer weten hierover, mooi uitgelegd door Otto zelf: Uncovering the Blind Spot.

Friesland in stilte

Theory U een kunstenaarsmindset?

Ik zet vaak de Theory U in als werkvorm, maar ik leef nog te weinig vanuit deze zogenaamde ‘mindset’. Laatst werd ik geïnspireerd door een lezing op het Geert Groote College (van mijn jongste dochter) van Merlijn Twaalfhoven. Wat we kunnen doen om een betere en mooiere wereld te creëren is door onze verbeeldingskracht in te zetten en een kunstenaarsmindset te introduceren . Volgens hem bestaat een kunstenaarsmindset uit het volgende:

  1. ANDERS KIJKEN: MET EEN OPEN BLIK HET GESPREK IN, 
    WEES SCHERP. 
  2. MOGEN VOELEN: GEVOELENS UITEN EN DELEN
  3. HELDER DENKEN: STEL VRAGEN AAN DE ANDEREN – 
    ZET JE VERBEELDINGSKRACHT EN FANTASIE OPEN
  4. SPEL & EXPERIMENT: DINGEN UITPROBEREN EN MAKEN
  5. SAMEN ERVARINGEN DELEN

Dit vond ik zo inspirerend dat ik zijn kunstenaarsmindset heb verbonden aan de Theory U en Design Thinking. Tjee, hoe ziet dat eruit?

Mijn experiment in Amstelveen

Ik heb een zogenaamd testcase (prototype) ontworpen, een format om de dialoog met elkaar aan te gaan, maar op een ontwerpende manier en de kunstenaarsmindset en Theory U geïntegreerd .

Deze testcase heb ik uitgevoerd tijdens een bijeenkomst voor de Gemeente Amstelveen met bewoners, gemeente collega’s, professionals en de wijkcoach. Het doel van deze bijeenkomst was om te verbinden met elkaar, van elkaar te leren en de dialoog aan te gaan over de wijk, wat er speelt en wat er nodig is.

De groepen waren zoveel mogelijk divers ingedeeld. Eén iemand kreeg de rol als time-keeper, een ander kreeg de rol om netjes te schrijven 🙂 Ik had een hand-out gemaakt met zogenaamde gespreksregels (kunstenaarsmindset). Het belang aangegeven om een open blik te hebben tijdens het gesprek, zonder vooroordeel of aannames. Voor elke ronde dialoog (15-20 min), heb ik een korte instructie gegeven.

1e ronde gesprek ging over ZIEN en VOELEN. Vragen waren o.a. Als je kijkt naar je eigen straat of buurt, wat zie je dan? Welke ontwikkelingen spelen er? Wat valt je op? Wat voel je? Dus welke sfeer voel je in je buurt of straat? Voel je je thuis? 

2e ronde gesprek mochten ze gaan DROMEN. Dit was een mooi, energiek dialoog. Met de volgende vraag: Stel je hebt alle tijd van de wereld en je krijgt een pot geld van de wijkcoach. Hoe ziet jouw ideale straat of buurt eruit? Wat ga jij dan doen om een nog mooiere buurt te creëren? Ze mochten zoveel mogelijk ideeën opschrijven.

3e ronde gesprek gingen ze vooral MAKEN. Met de opdracht: Kijk naar de ideeën. Welk idee is haalbaar en realistisch om uit te voeren? Wat is dan nodig? Of wat heb je te bieden? Hoe ziet dat eruit? De groepen hebben allen een mooi idee uitgewerkt tot een concreet ontwerp.

Dit resulteerde in mooie ideeën, maar was mijn experiment geslaagd? Ja en Nee. Ja, omdat na de eerste ronde de meeste mensen wel hun fantasie en verbeeldingskracht konden inzetten (een paar niet.. ). Ja, omdat er energie was in de groepen en dat sommige bewoners zo enthousiast waren geworden dat ze verder wilden met het idee. Ja, omdat het een makkelijk en toegankelijke manier is om met elkaar de dialoog aan te gaan. Ja, omdat er super mooie ideeën uit zijn gekomen waar ze verder mee kunnen. Nee, nog een aantal mensen zaten vast in hun downloadproces en bleven ‘mopperen’ of bleven zich vast houden aan hun eigen belang of mening en stonden daardoor niet open voor anderen. Les voor de volgende keer iemand aanwijzen als Kunstenaar die de mindset in de gaten houdt 🙂

met dank aan de bewoners van Amstelveen!

De vertraging opzoeken. #TheoryU

Hoe leer je de vertraging opzoeken? Meer over Theory U en Art Based Learning

Na de vakantie.

Dan begin je weer met volle energie en inspiratie aan je werk. De eerste week startte ik met @Japke in het Rijksmuseum met het geven van onze workshop Art Based Learning. Ik was zelf zo bewust van het feit dat ‘leren van de vertraging’ zo goed is voor jezelf. Zie mijn artikel op LinkedIn.

Die vertraging ontstaat op dat moment, omdat je er bewust bij stil staat en aandacht hebt voor je eigen Ik, en het moment waarin je zit. De vertraging opzoeken, vind ik een interessant proces. Hoe doe je dat nu eigenlijk?

vlinder Vlinder in Italië.

De essentie van Theory U.

In de zomer heb ik het nieuwe boek van Otto Scharmer gelezen. Hij heeft het over dat de kwaliteit van hoe we aandacht besteden, een grotendeels verborgen dimensie is van onze dagelijkse sociale ervaring. Als je kijkt naar jouw dagelijkse bezigheden, dan weet je heel goed wat je doet en hoe je het doet. Maar als je wordt gevraagd waar je handelingen vandaan komen, dan kan je meestal geen duidelijk antwoord geven. Otto Scharmer noemt de oorsprong van onze handelingen, de bron.

De vraag die hij heeft onderzocht is: vanuit welke bronnen opereren leiders en veranderaars eigenlijk? Hij heeft het over een mooi voorbeeld in zijn boek. Welke kwaliteit van luisteren en aandacht breng ik in een situatie in – en hoe beïnvloedt die kwaliteit de loop der gebeurtenissen van moment tot moment? Die kwaliteit van luisteren en aandacht, zie ik ook terug in de methode Art Based Learning. Het is een soort van meditatie, door langer (max. 15 min) je aandacht te richten op één kunstwerk en heel goed te luisteren naar jezelf (en dan niet je ratio aanzetten, maar juist te voelen vanuit je hart) zorgt voor die kwaliteit van aandacht. Je maakt als het ware contact met jezelf.

Otto Scharmer heeft het over twee verschillende bronnen van leren: 1. leren door te reflecteren op het verleden, en 2. leren door het aanvoelen en oppakken van mogelijkheden rond de ontluikende toekomst. Deze tweede bron van leren komt ook terug in het vertragingsproces van Art Based Learning. Doordat je in de vertraging zit en dus in het huidige moment. Het huidige moment wordt gevormd door dat wat zich wil ontvouwen. Otto schrijft: deze kwaliteit, als men zich ermee verbindt, gaat uit van het presencen, het aandachtig aanvoelen van het hoogste toekomstige potentieel. Het woord presencing combineert sensing (aanvoelen) met presence (aanwezigheid). Dit is ook wat er gebeurt tijdens de vertraging. Het betekent het aanvoelen van en handelen overeenkomstig je hoogste toekomstige potentieel.

Zo lees je in mijn LinkedIn artikel dat er een diepgaand gesprek ontstond met de jonge mensen. Na het delen van elkaars verhalen, ontstond vanzelfsprekend een gesprek over de toekomstmogelijkheden. Otto Scharmer heeft het over een cyclus van diep leren. Ofwel een soort proces, waarin we naar de randen van het systeem gaan, ons verbinden met onze diepste bronnen van weten en aangezet worden de toekomst via handeling te verkennen.

bergenergieSil en Tess

Vertraging in de bergen.

Ik heb ervaren dat je leert tijdens de vertraging (op persoonlijk en professioneel vlak). Ik heb geleerd dat je de vertraging kan opzoeken (of inzetten), door bewust en aandachtig aan te voelen. Door ècht contact te maken met je eigen Ik (of Zelf).
Wat ik nu zo bijzonder vind, is dat ik ook de vertraging heb ervaren op mijn vakantie in de bergen, Piemonte, Italië. De bergenergie vind ik zo fijn! Ik heb daar een aantal wandelingen gemaakt van ongeveer 5 uur per dag, alleen maar dalen en klimmen door de natuur vol met vlinders e.a. mooie beestjes. Natuur zorgt voor vertraging, maar ook het wandelen zorgt voor vertraging. 

Maar dat wist je natuurlijk al lang 🙂

Katja

p.s. Het boek ‘de essentie van theorie U’ is echt een aanrader

%d bloggers liken dit: